Özgül fobi, belirli nesne ve durumlara karşı aşırı ve mantıksız korkuların sürekli olarak yaşanmasıdır. Kişinin geçmişte yaşadığı bir kaza veya travmatik olay, hayatının ilerleyen dönemlerinde özgül fobi geliştirmesine neden olabilir. Fobiye neden olan nesneyle karşılaşıldığında, kişi kontrolünü kaybedebilir, paniğe kapılabilir ve bayılabilir. Genellikle, fobisi olan nesneyle karşılaştığında kaçma eğilimi gösterir. Uzmanların, bir kişiye özgül fobi tanısı koyabilmesi için kişinin belirgin sıkıntı yaşaması, mesleki görevlerini yerine getirememe veya toplumsal işlevselliğinde bozulma gibi belirtilerin gözlemlenmesi gerekmektedir.

• Durumsal tip özgül fobi
• Doğal çevre tip özgül fobi
• Kan-yara-enjeksiyon tip özgül fobi
• Hayvan tip özgül fobi
• Diğer tip özgül fobiler

Durumsal tip özgül fobi, genellikle çocuklarda ve gençlerde görülmektedir. Bu tip fobi, tünellerde, toplu taşıma araçlarında, asansöre binildiğinde, uçakla seyahat edildiğinde, köprülerden geçerken ve araba kullanımı sırasında ortaya çıkabilir. Doğal çevre tip özgül fobi, yüksek yerlerde, su kenarlarında ve fırtınalı havalarda kendini gösterir. Kan, yara ve enjeksiyon gibi tıbbi olaylar, kişinin korkmasına ve bayılmasına yol açabilir. Hayvan tip özgül fobi, genellikle çocukluk yıllarında başlayan ve hayvan gördüğünde ortaya çıkan korku duygusudur. Diğer tipler arasında nefes alamama, mide bulantısı ve kusma ile hastalık belirtileri, gürültü ve yüksek ses ile çocukların masallarda anlatılan karakterlerden korkması gibi durumlar yer alır.

• Normal şartlar altında korku uyandırmayan bir nesnenin travmatik bir durum ile birleşmesi neticesinde ortaya çıkan korku
• Kişinin fobisi olan nesne ile önceden kötü bir deneyim yaşamış olması
• Kişinin etrafındaki kişilerin tepkilerinden etkilenerek korkmayı öğrenmesi
• Kişinin karşı karşıya kaldığı bir olayda kendisini kurban yerine koyması ve korkması
• Kişinin kendisini korkutan nesneden uzaklaştığında tehlikeden ve korkulardan da uzaklaştığını hissetmesi
• Kişinin tehlike olarak gördüğü nesneden dikkatini ayıramaması
• Geleneksel olarak insanların birtakım nesne veya durumlardan korkmaya yatkın olması

Fobi sahibi olan kişiler, tehlike ile karşı karşıya kaldıklarında durumu olduğundan daha abartılı hale getirerek korkuyu daha yoğun ve daha ağır yaşarlar. Özgül fobinin tedavi edilmesi için en çok kullanılan yöntem yüzleştirme yöntemidir. Bu yöntemde, korkuya neden olan nesne veya durumun gerçekte sanıldığı kadar tehlikeli olmadığı kişiye gösterilmeye çalışılır. Hastalar, nesne ile bir anda yüzleştirilmezler. Yüzleştirme kademeli olarak, hafif şiddetten ağır şiddetli olana doğru ilerler. Özgül fobi nedeniyle depresyon ve panik ataklar görülen hastalarda uzmanlar ilaç tedavisine başvurabilir. Bu süreçte genellikle antidepresan ilaçlar kullanılır.