Sosyal Fobi İlaçları Sosyal fobi, bireyin toplum içinde bulunmaktan kaçınma, yalnız kalma isteği, karşı cinsle iletişimde zorluk çekme, insan ilişkilerinden yoksun olma, utanma ve yüz kızarma gibi belirtilerle kendini gösteren bir anksiyete bozukluğudur. Bu tür sosyal fobisi olan bireylerin bilinçaltında mantıksız bir korku yerleşmiştir. Genellikle sosyal fobisi olan kişilerde anormal davranışlar gözlemlenebilir. Tüm bu anormal davranışların düzeltilmesi ve bireyin bilinçaltına yerleşen korkunun giderilmesi amacıyla sosyal fobi ilaçları kullanılmalıdır. Sosyal fobi ilaçları, piyasada birçok ticari isim altında satılmakta olup, genellikle birkaç çeşit etken maddenin kombinasyonlarını içerir. Sosyal Fobi İlaçları Türleri
Sosyal fobi ilaçları, vücutta birtakım kimyasal ve fiziksel süreçleri etkileyerek, sosyal fobinin altında yatan korkunun düzeltilmesinde yardımcı olurlar. Beta blokerler, özellikle performans anksiyetesi durumlarında etkilidir ve anksiyetenin fizyolojik belirtilerinin giderilmesinde kullanılırlar. Beta Bloker İlaç Türleri Beta blokerler, sosyal fobi ilaçları arasında propranolol, atenolol, metoprolol ve nadolol gibi türlerden oluşur. Bu ilaçlar, performans anksiyetesinin oluşturduğu fizyolojik belirtileri engellemek için kullanılır. Anksiyete oluşturacak bir ortama girmeden yarım saat önce alınacak tek doz, 10-40 mg propranolol, 50 mg atenolol veya metoprolol, 40 mg nadolol şeklinde olabilir. Bu şekilde sosyal fobi ilacı almak, 4-6 saat arasında bir etki süresi yaratır. Benzodiazepin Türü İlaçlar Sosyal fobi ilaçları arasında benzodiazepin türevi ilaçlardan en çok kullanılan ve etkinliği en yüksek olan ilaçlar klonazepam ve alprazolam'dır. Bu iki ilaç, yüksek potansiyelli benzodiazepin ilaçlarıdır. Uzun süreli tedavi gerekliliği ve bağımlılık riskinden dolayı bu iki tür ilacın kullanım alanı sınırlıdır. Sosyal fobi tedavilerinde, bu iki ilacın alım dozu genellikle 0.5 mg olarak verilir. MAOI (Monoamino Oksidaz İnhibitörleri) Türü İlaçlar Sosyal fobi ilaçları arasında yaygın olarak kullanılan MAOI türevi ilaçlar, genelleşmiş sosyal fobi tedavisinde tercih edilmektedir. MAOI türevi en bilinen ilaçlar, fenelzin ve moklobemid gibi ilaçlardır. Fenelzin türevi ilaçlar genellikle plasebo kontrollü çalışmalarda denenmiş ve etkinliği kanıtlanmıştır. Bu ilaçların kullanımında bazı yan etkiler mevcuttur ve ilaç kullanacak hastanın tiamin açısından zengin olmayan besinlerle beslenmesi gerekmektedir. Aşırı tiamin içeren besinler arasında peynir, muz, salam, soya fasulyesi, et ve balık gibi yiyecekler bulunmaktadır. Bu yiyeceklerle beraber MAOI ilaçları kullanmak, tehlikeli şekilde yüksek tansiyona neden olabilir. SSRI (Selektif Serotonin Geri Alım İnhibitörleri) Türü İlaçlar Son yıllarda, SSRI türü ilaçlar sosyal fobi hastalarında denenmiştir. Bu ilaçlar arasında fluoksetin, DSM-III-R ölçütlerine dayanarak 20 mg doz denemesi yapılarak, sosyal anksiyete ve fobik kaçınma olgularının tedavisinde kullanılmıştır. Çalışmalar devam etmekte olup, bazı hastalarda olumlu sonuçlar alınmıştır. Sosyal fobi tedavisinde ilaç kullanımının yanı sıra, psikoterapi yöntemleri de oldukça etkilidir. Bireylerin sosyal fobileriyle başa çıkmalarına yardımcı olacak stratejiler geliştirmeleri ve bu stratejileri uygulamaları önemlidir. İlaç tedavisi ve psikoterapinin birlikte kullanılması, sosyal fobi tedavisinde daha etkili sonuçlar doğurabilir. |
Mihine
20 Temmuz 2024 CumartesiSosyal fobiyle yaşamış biri olarak, bu ilaçların gerçekten etkili olup olmadığı hakkında bilgi verebilir misiniz? Beta blokerlerin performans anksiyetesinde kullanıldığını duydum ama bu tür ilaçların yan etkileri neler olabilir? Ayrıca, benzodiazepinlerin bağımlılık riskinin yüksek olduğunu biliyorum, bunları kullanırken dikkat edilmesi gereken şeyler nelerdir? MAOI türevi ilaçların yan etkileri ve beslenme konusunda dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir? Son olarak, SSRI türevi ilaçların uzun vadede sosyal fobi üzerindeki etkileri nasıldır?
Cevap yazAdmin
20 Temmuz 2024 CumartesiMihine, sosyal fobiyle başa çıkmak gerçekten zor olabilir ve ilaç tedavisi bu süreçte önemli bir rol oynayabilir. Beta blokerler, özellikle performans anksiyetesi gibi durumlarda kalp atış hızını ve titremeyi azaltarak etkili olabilir. Ancak, yan etkiler arasında düşük tansiyon, yorgunluk ve soğuk eller-ayaklar bulunabilir.
Benzodiazepinler ise hızlı etkili anksiyete gidericilerdir, ancak bağımlılık riski yüksektir. Bu yüzden uzun süreli kullanımından kaçınılmalı ve doktor kontrolünde alınmalıdır. Ayrıca, bu ilaçlar uyku hali ve koordinasyon bozukluğu gibi yan etkilere de neden olabilir.
MAOI türü ilaçlar, beslenme konusunda dikkat gerektirir çünkü tiramin içeren gıdalarla etkileşime girerek tehlikeli derecede yüksek tansiyona yol açabilirler. Bu yüzden peynir, şarap ve bazı işlenmiş etlerden kaçınmak gerekebilir. Ayrıca, bu ilaçlar mide bulantısı, baş dönmesi ve uykusuzluk gibi yan etkilere de neden olabilir.
SSRI türü ilaçlar ise genellikle sosyal fobi tedavisinde uzun vadede etkili olabilir. Ancak, bu ilaçların etkisi birkaç hafta sonra ortaya çıkabilir ve yan etkiler arasında mide bulantısı, baş ağrısı, uykusuzluk ve cinsel işlev bozuklukları bulunabilir. Her ilaç herkes için uygun olmayabilir, bu yüzden tedavi sürecinde doktorunuzla sürekli iletişimde olmanız önemlidir.
Umarım bu bilgiler senin için faydalı olmuştur, Mihine. Kendi deneyimlerin ve doktorunun rehberliğiyle en doğru kararı verebilirsin.